NAZWA

WŁAŚCIWOŚCI

OTRZYMYWANIE

ZASTOSOWANIE

TLENEK WĘGLA CO

nazwa zwyczajowa czad, bezb. gaz, bezwonny, t.w.-191,5° , trudno rozp. W wodzie, silnie trujący wdychany łączy się z hemoglobiną krwi, która traci zdolność pobierania tlenu, pali się niebieskim płomieniem, tworząc dwutlenek węgla; ma własności redukujące; występuje w gazach kopalnianych.

Otrzymywany przez spalanie węgla w warunkach utrudnionego dostępu tlenu; jako składnik gazu wielkopiecowego

do wielu procesów przemysłowych syntezy Fischera i Tropscha, otrzym. alkoholu metylowego, kwasu mrówkowego, kwasu akrylowego i jego estrów, cyjanowodoru, fosgenu, karbonylków i in.), jako składnik gazu świetlnego i generatorowego do celów grzejnych.

TLENEK AZOTU

bezbarwny gaz o ostrej woni, t.w. -33° , rozp. w wodzie z wytworzeniem słabego roztworu zasadowego stała dysocjacji 1,8x10^-5 ; występuje w przyrodzie jako produkt procesów gnicia ciał białkowych.

Otrzymywany metodą syntezy z azotu i wodoru pod wysokim ciśn.(ok. 200 at w metodzie Habera i Boscha, do 1000 at w metodzie Claudea) w temp.kilkuset stopni na katalizatorach

wyrób soli amonowych, nawozów sztucznych, w produkcji sody, kwasu azotowego, w chłodnictwie ze względu na bardzo duże ciepło parowania

żółtozielony gaz o charakterystycznej duszącej woni, rozp. w wodzie z wytworzeniem wody chlorowej t.t.-103° t.w.-34,6° ; chemicznie bardzo aktywny, ma własności utleniające; jest trujący - działa drażniąco na drogi oddechowe

otrzymywany technicznie przez elektrolizę chlorku sodowego lub potasowego

ma szerokie zastosowanie do wyrobu wielu związków chemicznych, do ekstrakcji złota, do produkcji organicznych chlorowcopochodnych, do bielenia włókien i chlorowania wody.

bezb.gaz o ostrej duszącej woni, t.w.-10° ,cięższy od powietrza, trujący dla ludzi zwierząt, mikroorganizmów, niektórych bakterii i pleśni, szkodliwy dla roślin; rozpuszcz się w wodzie z wytworzeniem słabego kwasu siarkawego

otrzymywany przez spalanie siarki, spalanie pirytu w sposób ciągły w piecach mechanicznych w temp 800°

zastosowany do produkcji kwasu siarkowego i różnych soli, w produkcji celulozy, jako środek bielący w przemyśle tekstylnym i papierniczym, jako środek dezynfekcyjny w przemyśle spożywczym.

tlenochlorek węgla bezbarwny gaz t.w.8° , trudno rozpuszczalny w wodzie bardzo trujący od 1916r.stosowany jako gaz bojowy

powstaje w reakcji tlenku węgla z chlorem

stosowany w syntezie barwników

SIARKOWODÓR H2S

bezb.gaz t.w.-60° o przykrej woni, bardzo trujący; rozp w wodzie z wytworzeniem wody siarkowodorowej; ma właściwości redukujące; występuje w przyrodzie jako produkt gnicia ciał białkowychi w niektórych wodach mineralnych.

Otraymywany działaniem kwasów na siarczki

zastos.jako reduktor i syntezie organicznej

TLENEK ETYLENU CH2CH2O

bezb.ruchliwa ciecz o t.w.12° , o zapachu eterycznym,rozpw wodzie

oyrzymyw.z etylenochlorohydryny przez odszczepienie chlorowodoru pod wpływem mocnych zasad lub przez utlenianie etylenu w temp 220-280°

stosowany do otrzymywania glikolu, trójetanoloaminy, emulgatorów, plastyfikatorów, środków piorących

CHLOREK ETYLU CH2=CHCl

bezb.gaz t.w.-12° , w obecności inicjatorów polimeryzuje tworząc polichlorek winylu

otrzymywany z acetylenupoprzez przyłączanie chlorowodoru w obecności chlorkó metali jako katalizatorów

stosowany do otrzymywania polichlorku winylu

bezb.gaz o t.w.-23,7° ,

otrzymywany przez bezpośrednie działanie chloru na metan w wyższej temperaturze i pod ciśnieniem

stosowany jako środek chłodzący

DWUTLENEK WĘGLA CO2

-78,5°

otrzym.przez spalanie koksu, rozkład kamienia wapiennego

stosowany do wyrobu sody amoniakalnej, w cukrownictwie,do produkcji wody sodowej, do wytwarzania suchego lodu, do wypełniania gaśnic w chłodnictwie

ACETYLEN CHCH

bezb.gaz w stanie czystym bezwonny, techniczny ma przykrą woń zanieczyszczeń związkami fosforu i siarki t.w.-82; rozp. w acetonie, słabiej w wodzie i alkoholu, posiada wysokie ciepło spalania i tworzy z powietrzem mieszaniny wybuchowe

otrzymywany z karbidu działaniem wody, przez rozkład metanu w łuku elektrycznym lub przez częściowe utlenianie

stosowany do spawania i cięcia metali, do wyrobu sadzy, jako surowiec do produkcji aldehydu octowego, alkoholu etylowego, acetonu, kwasu octowego, akrylonitrylu, chlorku etylu, octanu etylu i in.

bezb.gaz dymiący w wilgotnym powietrzu, o ostrej, duszącej woni, cięższyod powietrza,niepalny,t.w.-85° ,t.t.-112° , bardzo dobrze rozp.w wodzie z wydzieleniem ciepła i wytworzeniem kwasu solnego

otrzymywany działaniem kwasu siarkowego na sól kamienną lub w bezpośredniej syntezie z chloru i wodoru

stosowany do produkcji kwasu solnego, bezpośrednio do niektórych syntez organicznych np. otrzymywania chlorku etylu z acetylenu

HCHO

bezb. gaz nieco gęstszy od powietrza o duszącej woni, t.w.-21° , rozp. w wodzie (400 obj. HCHO w 1 obj. Wody); ok. 40% roztwór zwany jest formaliną

otrzymywany przez utlenianie alkoholu metylenowego w obecności katalizatorów

stosowany jako środek dezynfekujący i bakteriobójczy, do wyrobu tworzyw syntetycznych (fenolowych, mocznikowych, melaminowych, galalitu, i in)

FLUOROWODÓR HF

bezb. gaz o ostrej woni, t.w. 19,45° , rozp. w wodzie z wydzieleniem ciepła i wytworzeniem kwasu fluorowodorowego, z dwutlenkiem krzemu reaguje tworząc kwas fluorokrzemowy, co powoduje trawienie szkła

otrzymywany z fluorytu przez działanie kwasem siarkowym w temp 130°

stosowany do wyrobu kwasu fluorowodorowego, syntezy związków fluoroorganicznych (np. freonów), otrzymywania katalizatorów i do produkcji fluoru